تائو تِ چینگ
تائو تِ چینگ، قابل تجزیه به «تائو» در معنی راه، «تِ» در معنی فضیلت و «جینگ» در معنی کتاب رسمی، ترجمهشده به «دفتر تائو و تِ» یا «دفتر حق و راستی» یا در عرفیترین ترجمهها «دفتر یا کتاب راه و فضیلت» اثر حکیم بزرگ چینی، در حدود قرن پنجم یا ششم ق.م. است.
این دفتر مشتمل است بر تعالیمی در هشتاد و یک بند که همه ترکیبی است از نظم و نثر، شعر و حکمت، عرفان و زندگی روزانه، تدبیر مُلک و تدبیر تَن. در آیین تائویی، این دفتر را کتابی مقدس میدانند. در طول سدهها، هنرمندان چینی اعم از شاعران، خوشنویسان، نگارگران و حتی باغبانان از مطالب این کتاب برای کارهای خود الهام گرفتهاند. تأثیر آن از آسیای شرقی نیز فراتر رفته و یکی از کتابهایی است که به بیشترین زبانها برگردان شدهاست.
تائو تِ جینگ دربردارنده نزدیک به ۵۰۰۰ کاراکتر در ۸۱ فصل کوتاه چندخطی است. کتاب دارای دو بخش است؛ بخش اول آن تائو جینگ (از فصل ۱ تا ۳۷) عمدتاً به مابعدالطبیعه و بخش دوم آن تِ جینگ (از فصل ۳۸ تا ۸۱) به تدبیر مُلک و نفس میپردازد. درونمایه کلی کتاب حکمت ذوقی و عرفانی است.
محور تعالیم تائو تِ جینگ بر «تائو» است یعنی «حقیقت همه حقائق» و «مبدأ همه مبادی». کلمهٔ «تائو» را از آنجایی که به امری تعریف ناشدنی اشاره دارد، همیشه ترجمه ناشده رها میکنند. «تائو» را آنجا که ترجمه کردهاند، معمولاً به «راه» برگرداندهاند. بهنزدیکِ لائو دْزی اصطلاح «تائو»، به راه یا روش محدود نیست، بلکه «علّت متعالی اولی» است: «یگانگی ازلی»، امر غیرقابل وصف، بی زمان، مبداءِ همهجاییِ گیتی، آنکه جهان را برپا میدارد بیآنکه از خود چیزی خرج کند، آنکه جهان را نگاه میدارد و مهار آن را به دست دارد.
فهرست مطالب
فصل ۷۷
عملکرد تائو در جهان همانند کشیدن کمان است؛
دو سر کمان به پایین کشیده میشود و میانش بالا میآید؛
از زیاد کم میکند و به کم میبخشد.
آنان که سعی در تسلط دارند
و برای حفظ قدر از زور استفاده میکنند
و خلاف جهت تائو حرکت میکنند،
از کسانی که چیزی ندارند میگیرند
و به کسانی که بیش از اندازه دارند، میدهند.
فرزانه بیوقفه میبخشد
زیرا آن چه دارد بیپایان است.
او بدون انتظار عمل میکند
و هرگز تصور نمیکند بهتر از کسی است.